Bir ilacın yan etkisi tedavide faydalı olabilirDoğum kontrol hapları depresyona neden olabilirTıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr., tedavide kullanılan birçok etkinin sağlıklı kişilerde yan etki olduğunu söyledi. Dr. Tayfun Uzbay: “Bazen ilacın yan etkisi de tedaviye yardımcı olabiliyor.” dedi. Doğum kontrol hapının sürekli kullanıldığında depresyona neden olduğunun bilindiğini belirten Uzbay, şöyle konuştu: “Bunun dışında bu tür hap kullanan kadınların kesinlikle sigara içmemesi, kilo kontrolü ve hipertansiyon konusunda uyarılması gerekiyor.” uyardı.Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı ve Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Tayfun Uzbay ilaçların yan etkilerini değerlendirdi.Sağlık Bakanlığı ilaç ruhsatını veriyorProfesör. Tayfun Uzbay, herhangi bir hastalığı veya hastalığın herhangi bir belirtisini tedavi eden bir ilacın reçetelenmeden önce ruhsat alması gerektiğini belirterek, şöyle konuştu: “Ruhsat, ilacın tedavide kullanılacağı Sağlık Bakanlığı tarafından veriliyor. Yani hiçbir ilaç adayı, ruhsat alana kadar “ilaç” statüsüne sahip değildir. Aday ilaç maddesinin (veya molekülünün) ruhsat aşamasına gelinceye kadar çeşitli bilimsel yöntemler kullanılarak test edilmesi gerekmektedir. “Bu süreç aşamalıdır.” dedi.Klinik öncesi süreçte ilacın başarılı olup olmadığı kontrol edilir.Klinik öncesi süreçte öncelikle ilaç adayının hücre kültürlerinde ve çeşitli izole organ ve dokularda beklenen etkiyi gösterip göstermediğinin test edildiğini belirten Uzbay, şöyle devam etti: “Örneğin düz kas gevşetici özelliği olan bir ilaç hipertansiyona karşı etkili olabilir. Aday ilacın etkileri canlı deney hayvanlarında in vivo yöntemler kullanılarak incelenir.Deney hayvanlarında hastalıklar ve patolojik belirtiler oluşturularak ilacın bunlar üzerindeki etkisi değerlendirilir.Bu denemede aday ilacın etkili olup olmadığı gösterilmemektedir. Herhangi bir zararlı ya da toksik etkisi olup olmadığı klinik öncesi denemeyi başarıyla tamamladı: “Olağandışı bir yan etki ya da hastalık semptomlarına karşı etkisizlik, ilaç adayının ortadan kaldırılmasıyla sonuçlanacaktır.”Sağlıklı gönüllüler üzerindeki etkileri inceleniyorKlinik öncesi dönemi geçen aday ilacın klinik deneme testlerine girdiğini anlatan Uzbay, şöyle konuştu: “Burada öncelikle sağlıklı gönüllüler üzerindeki etkileri inceleniyor. Biz buna Faz 1 diyoruz. Faz 1’de sağlıklı gönüllülerde ciddi bir soruna yol açmayan molekül, Faz 2 dediğimiz denemede sınırlı sayıda ilgili hastada kullanılıyor ve yararlılığı araştırılıyor. Eğer ilaç hastalığın semptomlarını yeterince iyileştiriyorsa etkileri daha geniş bir popülasyonda test ediliyor, bu aşamaya Faz 3 diyoruz. Faz 3’ün sonunda ise ilaç yeterli klinik etki sağlamışsa yani hastayı tatmin edici bir şekilde tedavi etmişse. hastada veya hastalığın hedeflenen bir belirtisinde ve her şeyden önce izlenen popülasyonda kullanılmamasını gerektirecek ciddi yan etkiler veya toksik etkiler göstermiyorsa, yaygın kullanıma girmesine izin verilir. dedi.Tedavinin faydası, yan etkilerin hastaya verebileceği zarara karşı tartılır.Profesör. Tayfun Uzbay, Evre 1’den Evre 3’e kadar görülen bazı yan etkilerin oluşabileceğini ve bunların tespit edildiğini belirterek, şöyle konuştu: “Bu yan etkilerin geçici olup olmadığı, şiddeti ve ortaya çıkma sıklığı kontrol edilmektedir. son derece önemli. Tedaviden elde edilen faydanın derecesi ve hastaya katkısı, yan etkilerin hastaya verebileceği zararla da karşılaştırılır. Yan etkiler geçici, tolere edilebilir, düşük sıklıkta ve hastanın konforunu önemli ölçüde bozmuyorsa, kullanma talimatında belirtilmesi koşuluyla ilaca izin verilir. Bu durumda en önemli koşullardan biri ilacın tedavideki faydasının yan etkilerinden çok daha fazla olmasıdır. Hastanın hayatını tehdit eden bir durumu tamamen ortadan kaldıran bir ilaç, baş ağrısı, sedasyon, baş dönmesi, uyuşukluk gibi yan etkileri nedeniyle kullanılamaz. Bu tür semptomların çoğuna zamanla tolerans gelişir, ancak hastanın hayatta kalması çok değerli bir sonuçtur. Ancak bu, ilacın artık tamamen güvenli olduğu ve izlenmeyeceği anlamına gelmiyor.İlaç ruhsatı hangi durumlarda askıya alınır?Her yeni ilaç, Farmakovijilans dediğimiz, Faz IV dediğimiz sistem tarafından takip ediliyor. Bazen ilaçların bazı yan etkilerinin görülme sıklığı çok düşüktür ve yalnızca Faz IV’te çok büyük bir popülasyonda kullanıldığında ortaya çıkar. Bu durumda yan etki çok ciddi ise ilacın ruhsatı askıya alınır veya iptal edilir ve tedavi geri çekilir. “Kullanım talimatında yer almayan, farklı ama tolere edilebilir yan etkiler gözlenirse bunlar prospektüse eklenir ve ilacın tedavide kullanılmasına devam edilir.”Kullanılan ilaç mevcut hastalığın semptomlarını şiddetlendiriyorsa bu ilacın bir yan etkisi olabilir.Profesör. İlaçların yan etkilerine de dikkat çeken Dr. Uzbay, şunları söyledi: “Bazen bir ilacın yan etkileri de tedavide faydalı olabiliyor. Aslında tedavi sırasında faydalandığımız etkilerin birçoğu sağlıklı insanlar için yan etkilerdir. Örneğin bir ilaç sağlıklı bir insanda kan damarlarını genişleterek kan basıncının düşmesine neden olabilir. Bu, hipertansif bir hasta için gerekli bir etkidir. Yüksek tansiyonu olan bir hastaya verdiğimizde tansiyonunun normale dönmesini sağlıyor. Normal insanlarda kabızlığa neden olan ilaçlar ishali durdurmada ve dehidrasyonu önlemede etkiliyken, normal insanlarda kabızlığa neden olan ilaçlar kabızlığı tedavi etmek için kullanılabilir. İlginçtir ki, bazı ilaçlar sağlıklı insanlar üzerinde değil, sadece hastalar üzerinde etki göstermektedir. “Kullanılan ilaç mevcut hastalığın semptomlarını hafifletmek yerine kötüleştiriyorsa bu ilacın yan etkisi olarak değerlendirilebilir.” dedi.Yan etkiler ortaya çıkarsa doktora başvurmalısınız.Çoklu ilaç kullanımında ilaç etkileşimleri ya da ilaç-besin etkileşimleri gibi durumlarda bu durumun daha sık görülen bir durum olduğunu anlatan Uzbay, şöyle konuştu: “Bu durumda ilacı reçete eden doktorla diyalog kurmak gerekiyor. Örneğin ilaçlardan sonra şiddetli baş ağrısı, kusma, inatçı mide ağrısı, ishal vb. Bu gibi durumların ortaya çıkması halinde, bir sonraki dozu almadan önce bir doktora danışmalısınız. “Yan etkilerle hastalık belirtileri arasındaki nedensel bağlantıyı kendi başınıza kurmak yerine uzman desteği almak çok daha iyidir.” dedi. Broşür okunmalı mı okunmamalı mı?Kullanma talimatını okumanın ilaca karşı önyargı oluşturabileceğini belirten Uzbay, şöyle konuştu: “Kullanıcılar ağırlıklı olarak yan etkiler bölümünü okuyor ve bu kısımlara yapışarak ilacı almayı bırakıyor. Ancak bu durumda görülen yan etkilerin çoğu nadirdir ve zamanla ortadan kaybolur. Öte yandan ilacı reçete ederken doktorun, hastanın alacağı faydanın ciddiyetini değerlendirmesi gerekir. Prospektüste dikkat edilmesi gereken en önemli hususun birden fazla ilaç kullanılması durumunda diğer ilaçlarla etkileşimi olduğunu düşünüyorum. Ciddi bir ilaç etkileşimi varsa ilacı reçete eden doktorla görüşmelisiniz. Ancak ilacı reçete etmeden önce doktorunuzun size başka bir ilaç kullanıp kullanmadığınızı sorması ve buna göre bir değerlendirme yapması gerekirdi. Besin etkileşimleri varsa prospektüste belirtilen besinlerden kullandığınız sürece uzak durmalısınız. ilaç. Bazı ilaçlar çay ve kahve ile etkileşime girer. Bu tür bilgilere izahnamede de yer verilmektedir. Ayrıca ilacın prospektüsünde geçici ve tehlikeli olmayan ancak kullanıcıda paniğe yol açabilecek bazı benzersiz özellikler de yer alıyor. Örneğin bazı ilaçlar idrarı kırmızıya boyar. Hasta kanadığını düşünerek paniğe kapılabilir. Bu bilginin olması önemli ve bu bilgi izahnamede yer alıyor.”Doğum kontrol hapı reçetesiz kullanılmamalıProfesör. Tayfun Uzbay, doğum kontrol haplarının hormonal dengeleri ve salınımları değiştiren ilaçlar olduğunu, bu nedenle cinsel hormonlarla ilgili biyokimyasal sistemlerde önemli değişikliklere neden olabileceğini kaydederek, şunları kaydetti: “Doktor reçetesi olmadan veya ezbere kullanmak doğru değil. . Farklı etki mekanizmaları vardır ve aynı etki mekanizması her kadında işe yaramayabilir, hatta zararlı bile olabilir. Bir kadının hangi doğum kontrol yöntemini veya hapı kullanacağına, bir jinekolog tarafından değerlendirilerek karar verilmelidir. Bazı özel durumlarda bir endokrinoloğa danışmak da gereklidir.Doğum kontrol hapları depresyona neden olabilirBu ilaçların sürekli kullanıldığında monoamin sistemini olumsuz etkileyerek bazı kadınlarda depresyona neden olduğu uzun zamandır bilinmektedir. Böyle bir etki her kadında görülmez ama bazılarında görülür. Kullanıcı isteksizlik, enerji kaybı, karamsarlık ve sürekli yorgunluk hissine dayalı bir ruh hali yaşıyorsa mutlaka doktoruna bilgi vermelidir. Ne yazık ki buradaki jinekologlar bazen durumu depresyon olarak değerlendirmiyor ve kullanılmasında ısrar edebiliyorlar.”Bu hapları kullanan kadınların kesinlikle sigara içmemesi gerekiyorUzbay, ayrıca bu ilaçların depresif yan etkilere sahip olabileceğinin ilgili tıp kongrelerinde daha fazla tartışılması ve bu konuda doktorlara daha fazla veri sağlanması gerektiğini kaydederek, şunları kaydetti: Kesinlikle sigara içmemeli, kilo kontrolü ve hipertansiyon konusunda bilgilendirilmelidir. “Tansiyon yükselme eğilimi gösteriyorsa veya artıyorsa ve kilo alımı meydana geliyorsa ilaç kesilmeli veya değiştirilmeli, değiştirilen ilaçta sorun varsa farmakolojik olmayan doğum kontrol yöntemlerine başvurulmalıdır.” Sözlerini şöyle tamamladı: |
