Avrupalı KOBİ’ler krizden nasıl çıkacak?

Real Economy’nin bu haftaki konuğu Marcegaglia Grubu CEO’su Emma Marcegaglia. İtalya’da çekilen bu yeni bölümde KOBİ’lerin gelecekte ne gibi yenilikler yapması gerektiğini tartışıyoruz.

21 milyon KOBİ… Tıpkı bu cam fabrikası gibi… Bu şirketler Avrupa ekonomisini ayakta tutuyor. Kadınların %85’i bu tür işler yapıyor. Bu harika istihdam verileri Avrupa Birliği ekonomisine katkı sağlıyor. Tüm bu girişimler dünya ticaretinin beşte birini yönetmemizi sağlıyor. Bu nedenle bu şirketlerin değerini bilmemiz ve ekonomi için ne kadar önemli olduklarını anlamamız gerekiyor.

Jack’in küçük bir cam fabrikası var. Burada yaklaşık 10 kişi çalışıyor ve yıllık 2 milyon Euro ciro elde ediliyor.

Jack daha sonra yaptığı camı Greg’in mozaik fabrikasına satar. Greg’in şirketinin yıllık cirosu yaklaşık 10 milyon Euro’dur ve laboratuvarında neredeyse 50 kişi istihdam edilmektedir.

Greg daha sonra yaptığı çömlekleri Linda’nın orta ölçekli şirketine satıyor. Burada yaklaşık 250 kişi çalışıyor ve şirketin yıllık cirosu ortalama 50 milyon euro.

Ancak bu şirketler büyük holding şirketlerinin parçasıysa veya hisselerinin yüzde 50’si üniversitelere ya da yerel şirketlere satılmışsa artık onlara KOBİ diyemeyiz.

Kısacası Jack, Greg ve Linda Avrupa’daki üç iş fırsatından ikisini sunuyor.

Ve bu şekilde faaliyet gösteren şirketler Avrupa’daki katma değerin yaklaşık 9/10’unu sağlıyor.

İtalya’da çoğunlukla küçük işletmeler var. Örneğin Rialto kentindeki bu balık pazarında, burada yaşayan İtalyanların %86’sı istihdam ediliyor. Şu anda burada işler biraz yavaş. İşletme kârları ve ürettikleri katma değer azaldı. Ancak krizden önce bile işler biraz yavaştı. İtalya’daki işletmeler kendinden emin ancak krizden çıkış süreci biraz dengesiz. Ancak Avrupa’daki KOBİ’ler büyümeyi hızlandıracak akıllı ve ileriyi düşünen çözümler bulmaya başlıyor.

İtalya’da üretilen kaliteli ayakkabılar Marche adında bir bölgede üretiliyor. Buradaki ekonomi esas olarak KOBİ’lerin etrafında dönüyor.

Bu bölgede faaliyet gösteren ayakkabı firmaları yaklaşık 28 bin kişiye iş imkanı sunuyor. Ülkedeki ayakkabı sektörü çalışanlarının yüzde 28’i bu bölgede çalışıyor.

Acona’da ortopedik ayakkabı üretimi yapan firma, krizden akılcı yeniliklerle çıkmayı hedefliyor.

Sara Rosiglioni, Ölçüm Departmanı Başkanı: ”Firmamız araştırma-geliştirme çalışmalarına ve teknolojiye her zamankinden daha fazla yatırım yaptı. “Daha önce piyasada olmayan bir ürünü geliştirmeye çalıştık ve onu tamamen kişiye özel hale getirdik.”

Dijital teknoloji sayesinde üretimin hızı ve kalitesi ciddi oranda arttı. Mühendisler kişisel ürünler geliştirmek için bir veritabanı ve yeni bir yazılım üzerinde çalışıyor. 3 boyutlu yazıcılar eski kalıpların ve ürünlerin yerini aldı.

Raffaele Leluzzi, Biyomedikal Mühendisi: ”Araştırma yapmak ürün geliştirme sürecini ilerletir ve bu şirketleri sektörde farklı bir seviyeye taşır.”

”Kişiye özel ayakkabı üretimi yeni niş pazarların kapılarını açıyor ve şirketin sektörde kalmasını sağlıyor. “Bu yöntem büyümeyi ve istihdamı destekliyor.”

Bölgede ayakkabı sektörünü besleyen çok sayıda küçük işletme var. Ancona kırsalındaki Serra De’ Conti’de Francesco Marano’nun şirketi ayakkabı tabanı üretiyor. Krizden kurtulmak için bu küçük işletmelerin faaliyetlerini değiştirmesi gerekiyor.

Francesco Marano, Şirket Direktörü: ”Kriz şirketimi vurdu ve ciromuz önemli ölçüde düştü. Geçmişte yıllık 2 milyon avro ciro elde ederken, şimdi ancak 500, 600 bin avroyla iş yapabiliyoruz. Kısacası krizden çıktığımızı söyleyemem. “Eskiden üretimi tamamen kendi bünyemizde gerçekleştirirken, artık bunu çoğunlukla küçük harici laboratuvarlarda yapıyoruz.”

Avrupa’da ekonomiyi canlandırmak için KOBİ’ler artık 2020 yılına kadar 57 milyar avroluk AB Bölgesel Fonu’ndan yararlanabilecek. Bu destek sayesinde Francesco, yakın zamanda kendi ayakkabısını üretip pazara sunabilecek.

Avrupa’daki iş dünyasını çok iyi bilen bir hanımefendi yanımızda… Marcegaglia Holding CEO’su ve Business Europe Başkanı Emma Marcegaglia…

euronews: ”Son yıllarda KOBİ’lerin iş stratejilerini değiştirdiklerini düşünüyor musunuz? “Artık daha yenilikçi ve akıllı çözümler mi üretiyorlar?”

Emma Marcegaglia, Marcegaglia Grup CEO’su: ”Kriz büyük şirketlerden ziyade KOBİ’leri vurdu. Avrupa’da şu ana kadar KOBİ’lerin daha yenilikçi olmaya çalıştıklarını gördüm. Artık katma değeri yüksek ürünlere odaklanıyorlar. Kriz ihracatta daha akılcı çözümlerin yolunu açtı. Daha yeni ürünler ortaya çıktı. Ancak çok çalışmaya devam etmeliyiz çünkü ekonomik veriler henüz en iyi seviyede değil. “Ayrıca KOBİ’ler açısından Avrupa ve Güney Avrupa’da da işlerin geliştiğini söyleyebiliriz.”

euronews: Şu anda en büyük engel nedir?

Emma Marcegaglia: ”Kriz büyük olduğunda herkes bunu düşünüyordu. Suda kalmak için ne yapmam gerekiyor? Yaralar artık iyileşiyor. “Gördüğüm kadarıyla en azından bazı KOBİ’ler değişiyor ve yenilik yapıyor.”

euronews: ”Her şirketin akıllı çözümler bulması gerekiyor mu?”

Emma Marcegaglia: ”Yüksek teknoloji kullanan büyük firmalar ile geleneksel üretim yapan firmalar arasında ayrım yapmıyorum. “Her sektör ve her şirket daha yenilikçi, akılcı ve üretken olmanın, daha fazla araştırma ve geliştirme yapmanın bir yolunu bulmalı.”

euronews: ”Sohbetimize kısa bir ara veriyoruz. Şimdi gazetecimiz Monica’nın bu bölgedeki tüm KOBİ’lerin krizden çıkmasını sağlayacak “inovasyon ve akılcı çözümler” konulu araştırmasına bir göz atalım. “Şirketler bu çalışmalara nasıl finansal kaynak sağlıyor acaba?”

Bizler Avrupa’da iş yapmaya devam etmek isteyen KOBİ’leriz ve bunun için borç almamız gerekiyor. Peki bankalar daha az kredi verirken tüm bunları nasıl sağlayabiliriz? SRM Araştırma Merkezi yöneticisiyle bu konuyu konuşmak için Napoli şehrine geldim. Şu anda bazı şirketler ihtiyaç duyduklarında diğer şirketlere borç veriyor. Peki bu uygulama neden günümüzde bu kadar yaygınlaştı?

Massimo Deandreis, SRM Genel Müdürü: ”İtalya’da KOBİ’lerin sermaye kullanım oranı diğer Avrupa ülkelerine göre daha yüksektir. Fransa ve Almanya’da bu oran %19 iken İtalya’da %45’tir. Bu krediler ağırlıklı olarak bankalar tarafından sağlanmakta olup finansal kaynakların %69’unu oluşturmaktadır.

Bu uygulama birçok şirketin hayatta kalmasını sağladı.

Napolitan Pizza firması bu şekilde iş akışını ve ürünlerini garanti altına almıştır.

KOBİ’ler ihtiyaçlarını küçük faturalar keserek karşılıyorlar. Bu nedenle küçük bir şirket, küçük bir yatırımcıdan borç alabilir. Veya ortak olurlar. Biz buna özsermaye yatırımcıları diyoruz. Bir anlamda krizden çıkış yolunu hisse senedi satın alarak buluyorlar.

İtalya da Yunanistan, Hollanda ve İspanya gibi benzer yöntemlerle krizden çıkış yolu arıyor. Bu uygulama Avrupa’da giderek yaygınlaşıyor. Peki taban düzeyinde neler oluyor?

Avrupa Kalkınma Bankası Başkan Yardımcısı Dario Scannapieco ile tanışmak için Roma’ya geldim. Geçen yıl bu enstitü KOBİ’lere 290 bin euro sağladı.

Avrupa Kalkınma Bankası Başkan Yardımcısı Dario Scannapieco: ”Avrupa’da şu anda en büyük zorluk finansal yatırımcıları ekonomiye çekmek. Şu anda sermaye bolluğu var ama bu kaynakların verimli yatırımlara yönlendirilmesi gerekiyor. İyi bir düzenlemeye ihtiyacımız var. Özel yatırımcılar, sorun yaşanması durumunda sağlanan kaynakların ne zaman ve hangi koşullar altında iade edileceğini merak ediyor. Bu nedenle ülkelerin istikrarı sağlamak için temel yapısal reformları gerçekleştirmeleri gerekiyor.”

euronews: ”Küçük ve orta ölçekli işletmeler artık birlikte hareket ediyor ve dünyaya açılıyor. Ancak kredi almak için yeni senaryolar ortaya çıkıyor. “KOBİ’ler büyüme ve gelişme yolunda daha hızlı ilerleme fırsatına sahip.”

euronews: ”Özel yatırımcılar, kredi kuruluşları ve risk sermayesi… Sizce Avrupa bu tür yatırımlara hazır mı?”

Emma Marcegaglia: ”Böyle bir kültür henüz oluşmadı. Bazı aile şirketleri kapılarını yeni yatırımcılara açmak istemiyor. Ama bu yolda ilerlememiz gerekiyor. Küçük ve orta ölçekli işletmelerin yalnızca banka kredileriyle ayakta kalamayacaklarını anlamaları gerekiyor. Şirketler hissedarlara, yatırımcılara, diğer girişimcilere açılmalı…”

Henüz bu noktada değiliz. Avrupa ile Amerika arasında hala büyük bir fark var. Ama büyük şirketlere, KOBİ’lere çıkış yolunun bu olduğunu öğretmemiz gerekiyor. Mevzuatta hâlâ boşluklar var. Avrupa’da çok fazla bürokrasi var. Bunu değiştirmemiz lazım.”

euronews: ”Yatırımlarda yoğunlaşma var. Piyasa olarak bu kadar ilgi görüyor muyuz? “Kusurlarımız neler?”

Emma Marcegaglia: ”Birkaç ay önce pek çok kişi bu soruya hayır derdi. Avrupa o kadar da ilginç değil. Rusya, Çin, Brezilya gibi ülkelerle karşılaştırırsak daha sağlam bir yapımız var ama Eski Avrupa’nın birçok sorunu var. “Dünya pazarlarına baktığınızda Avrupa’nın hâlâ yatırım çekebilecek bir yer olduğunu görüyorsunuz.”

”Hükümetlerin güçlü düzenlemeler getirmesi gerekiyor. “Fakat iş açısından bakıldığında daha şeffaf ve açık olmamız gerekiyor.”

Emma Marcegaglia: ”Artık bankacılık sektörü dışındaki kredi kaynaklarına büyük bir güven var. İş akışını sürdürmek için özel yatırımcılara güvenebilir miyiz?

”Basel 2 ve Basel 3 yasaları kapsamında bankaların KOBİ’lere kredi vermesinin zor olacağını düşünüyorum. Artık borsalara ve diğer sermaye piyasalarına girmemiz gerekiyor. “Bu değişime hazır olmak güzel olurdu.”

”Avrupa’da birçok sorun var ama burasının sağlam bir yapısı var. Kriz bizi vursa bile şimdi yatırım ve inovasyon zamanı… Hala güçlüyüz ve dünyada önemli bir yere sahibiz.”